در دنیای ارتباطات دیجیتال امروز، پیامک هنوز یکی از ابزارهای قدرتمند برای ارتباط سریع و هدفمند با مشتریان محسوب میشود. با وجود رشد شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای اینترنتی، همچنان شرکتها، بانکها و کسبوکارها برای اطلاعرسانی فوری، ارسال کدهای تأیید و حتی ارتباطات بازاریابی مثل اس ام اس تبلیغاتی از پیامک استفاده میکنند. اما نکتهای که بسیاری از کاربران، مدیران بازاریابی و حتی توسعهدهندگان سامانههای پیامکی کمتر به آن توجه دارند، مسئلهی تعداد کاراکتر پیامک است.
تعداد کاراکترها در یک پیامک مستقیماً بر هزینهی نهایی، طول متن و حتی تجربهی کاربر تأثیر میگذارد. در واقع اگر بدانیم هر پیامک دقیقاً چند کاراکتر دارد و سیستم چگونه آن را محاسبه میکند، میتوانیم متن را بهینه بنویسیم و هزینهی ارسال چه برای پیامهای عمومی و چه برای اس ام اس تبلیغاتی را بهطور چشمگیری کاهش دهیم. در این مقاله به زبان ساده اما کاملاً تخصصی، مفهوم کاراکتر پیامک، تفاوت میان حروف فارسی و لاتین، روش دقیق محاسبهی هزینه و نکات ظریفی مانند تأثیر لینکها بر افزایش طول پیامک را بررسی خواهیم کرد.
کاراکتر پیامک چیست؟
در سادهترین تعریف، هر حرف، عدد، فاصله یا علامت نگارشی در یک پیامک، یک «کاراکتر» محسوب میشود. اما در سطح فنی، سیستمهای پیامکی کاراکترها را بر اساس کدینگ (Encoding) یا شیوهی رمزگذاریشان در حافظه میشمارند. این رمزگذاری تعیین میکند که پیامک شما در قالب «فارسی (Unicode)» ارسال میشود یا «لاتین (GSM 7-bit)».
در حالت فارسی، بهدلیل ساختار یونیکد، هر کاراکتر حجم بیشتری از داده را اشغال میکند و همین موضوع باعث میشود ظرفیت هر پیامک فارسی کمتر از یک پیامک انگلیسی باشد. این تفاوت در رمزگذاری دلیل اصلی اختلاف در تعداد کاراکتر پیامک بین دو زبان است. این موضوع حتی در زمانهایی که کاربران شکایت از پیامک تبلیغاتی دارند نیز مطرح میشود، چون بسیاری از این پیامها بهدلیل اشتباه در کاراکترها بیش از یک پیامک محاسبه میشوند.
به عنوان مثال، اگر شما تنها یک حرف لاتین در میان متن فارسی خود بنویسید (مثلاً واژهی “OK” در پایان)، سیستم کل پیام را بهصورت لاتین شناسایی میکند و ظرفیت پیامک شما بهجای ۷۰ کاراکتر، ۱۶۰ کاراکتر در هر بخش محاسبه خواهد شد. بنابراین درک مفهوم کاراکتر و نحوهی شمارش آن، در کنترل هزینهها نقشی کلیدی دارد.
تعداد مجاز کاراکتر برای پیامک فارسی
پیامک فارسی با استاندارد یونیکد (Unicode) ارسال میشود. در این حالت، هر پیامک تا ۷۰ کاراکتر ظرفیت دارد. یعنی اگر متنتان کمتر از ۷۰ حرف، عدد یا علامت باشد، تنها یک پیامک محسوب میشود. اما بهمحض عبور از این حد، سیستم آن را به پیامک دوم متصلشده تبدیل میکند.
نکتهی مهم اینجاست که پیامکهای طولانی بهصورت «چندبخشی» ارسال میشوند و برای هر بخش، چند کاراکتر بهعنوان «هدر اتصال» (Header) اختصاص داده میشود تا سیستم بتواند پیامها را بهدرستی در گوشی دریافتکننده سر هم کند.
به همین دلیل، ظرفیت هر بخش بعدی کمتر از ۷۰ کاراکتر است. در واقع، از پیامک دوم به بعد، هر بخش فارسی فقط ۶۷ کاراکتر را در خود جای میدهد.
بنابراین اگر بخواهیم تعداد دقیق پیامکها را برای متن فارسی محاسبه کنیم، باید بدانیم:
- پیامک اول: ۷۰ کاراکتر
- پیامک دوم به بعد: هر بخش ۶۷ کاراکتر
برای مثال، اگر متنی شامل ۱۳۵ کاراکتر فارسی باشد، سیستم آن را در قالب دو پیامک محاسبه میکند (۷۰ + ۶۵). اما اگر متن ۱۸۰ کاراکتر باشد، به سه بخش تقسیم خواهد شد.
کاراکترهای مجاز پیامک لاتین
در پیامکهای لاتین، سیستم از کدینگ ۷ بیتی GSM استفاده میکند. این استاندارد کارآمدتر از یونیکد است و امکان فشردهسازی بالاتری دارد. به همین دلیل، ظرفیت هر پیامک لاتین بیشتر از پیامک فارسی است.
در این حالت، هر پیامک تا ۱۶۰ کاراکتر را در یک بخش جای میدهد و پس از آن، همانند پیامک فارسی، در حالت چندبخشی ادامه پیدا میکند. اما تفاوت اصلی در این است که در پیامکهای چندبخشی لاتین، هر بخش بعدی ۱۵۳ کاراکتر ظرفیت دارد (بهجای ۱۶۰ کاراکتر).
این کاهش جزئی نیز به دلیل وجود هدر اتصال است تا سیستم بداند بخشهای مختلف پیام را در گوشی مقصد چگونه ترکیب کند. بنابراین:
- پیامک اول لاتین: ۱۶۰ کاراکتر
- پیامک دوم به بعد: هر بخش ۱۵۳ کاراکتر
اگر متنی شامل ۳۰۰ کاراکتر انگلیسی باشد، در واقع معادل دو پیامک کامل محسوب میشود. دانستن این جزئیات برای شرکتها و بازاریابان پیامکی اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب زبان مناسب میتواند در هزینهها صرفهجویی کند.
چرا هر 160 کاراکتر یک پیامک لاتین محسوب میشود؟
پایهی فنی این موضوع به استاندارد GSM 03.38 بازمیگردد. این استاندارد در دههی ۱۹۹۰ برای تعریف ساختار پیامک در شبکههای تلفن همراه تدوین شد. بر اساس این ساختار، هر پیامک تنها میتواند ۱۴۰ بایت داده ارسال کند. در حالت ۷ بیتی، این مقدار معادل ۱۶۰ کاراکتر است (۱۴۰ × ۸ ÷ ۷ = ۱۶۰).
در مقابل، اگر پیام با فرمت Unicode ارسال شود، هر کاراکتر بهجای ۷ بیت، ۱۶ بیت فضا اشغال میکند و ظرفیت کاهش مییابد. در نتیجه، یک پیامک فارسی حداکثر ۷۰ کاراکتر را در خود جای میدهد.
این تفاوت عددی باعث شده که بسیاری از کاربران تصور کنند پیامک لاتین “ارزانتر” است. در واقع، هزینهی هر پیامک فارسی و انگلیسی در سامانهها معمولاً مشابه است، اما چون تعداد کاراکتر در پیامک لاتین بیشتر است، از نظر هزینهی نهایی مقرونبهصرفهتر بهنظر میرسد.
نحوۀ محاسبۀ تعداد کاراکتر اس ام اس
برای محاسبهی تعداد کاراکتر پیامک، باید ابتدا نوع زبان (فارسی یا لاتین) مشخص شود، سپس مجموع کاراکترهای استفادهشده را بشمارید و بر اساس جداول ظرفیت، تعداد بخشها را تعیین کنید.
بهعنوان نمونه، اگر متن شما ۱۱۰ کاراکتر فارسی دارد، سیستم بهصورت خودکار آن را به دو پیامک تقسیم میکند، زیرا ۷۰ کاراکتر در بخش اول و ۴۰ کاراکتر در بخش دوم قرار میگیرد.
در حالیکه همین تعداد در حالت لاتین تنها یک پیامک محسوب میشود، چون ظرفیت آن تا ۱۶۰ کاراکتر است.
برای شفافیت بیشتر، جدول زیر نحوهی محاسبهی تعداد پیامک را بر اساس زبان نمایش میدهد:
| نوع پیامک | ظرفیت پیامک اول | ظرفیت پیامکهای بعدی | مثال تعداد کل کاراکتر | تعداد نهایی پیامک |
| فارسی | 70 | 67 | 120 | 2 |
| فارسی | 70 | 67 | 200 | 3 |
| لاتین | 160 | 153 | 300 | 2 |
| لاتین | 160 | 153 | 460 | 3 |
در سامانههای پیامکی حرفهای، شمارندهای وجود دارد که هنگام تایپ پیام، تعداد کاراکتر و تعداد پیامک را بهصورت خودکار نشان میدهد. با این حال، دانستن منطق پشت این محاسبه به شما کمک میکند تا متون را هوشمندانهتر بنویسید و از افزایش غیرضروری هزینه جلوگیری کنید.
محاسبۀ هزینۀ ارسال پیامک
هزینهی ارسال پیامک به چند عامل بستگی دارد: زبان متن، نوع خط (اعم از خدماتی یا تبلیغاتی)، اپراتور، و تعداد پیامک در یک ارسال. اما مهمترین عامل، تعداد کاراکتر پیامک است.
هرچه تعداد کاراکتر بیشتر شود، تعداد بخشهای پیامک نیز افزایش مییابد و در نتیجه، هزینه بهصورت تصاعدی بالا میرود.
برای مثال، فرض کنید هزینهی هر پیامک فارسی ۳۰۰ تومان باشد. اگر پیام شما ۱۴۰ کاراکتر فارسی دارد، سیستم آن را دو پیامک حساب میکند و در نتیجه هزینهی نهایی ۶۰۰ تومان خواهد بود.
به همین ترتیب، اگر متن ۲۱۰ کاراکتر داشته باشد، به سه بخش تقسیم میشود و هزینه به ۹۰۰ تومان افزایش مییابد. این قانون در پیامک لاتین نیز برقرار است، با این تفاوت که چون ظرفیت بیشتری دارد، معمولاً با تعداد کاراکتر کمتر، تعداد پیامک پایینتر باقی میماند.
در نتیجه، یکی از روشهای مؤثر برای صرفهجویی در هزینههای تبلیغاتی یا اطلاعرسانی، کوتاهنویسی پیامهاست. استفاده از کلمات هدفمند، حذف نشانههای غیرضروری و پرهیز از ایموجیها، بهترین راه برای کنترل تعداد کاراکتر است.
هزینۀ گذاشتن لینک در متن پیامک
افزودن لینک در متن پیامک موضوعی است که بسیاری از کاربران به آن توجه نمیکنند، اما از نظر فنی تأثیر زیادی بر تعداد کاراکتر پیامک دارد.
هر لینک معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ کاراکتر دارد و اگر از لینک کامل با https:// استفاده کنید، طول آن افزایش مییابد. در نتیجه ممکن است پیام کوتاه شما بهدلیل وجود لینک به دو بخش تقسیم شود.
برای مثال، اگر متن اصلی شما ۶۵ کاراکتر فارسی باشد و در انتهای آن لینک ۲۵ کاراکتری قرار دهید، سیستم کل پیام را دو پیامک محاسبه میکند، چون مجموع آن از ۷۰ کاراکتر عبور کرده است.
یکی از راهحلهای مؤثر استفاده از سرویسهای کوتاهکنندهی لینک مانند Bitly یا Rebrandly است. این ابزارها لینکها را به حدود ۱۰ تا ۱۵ کاراکتر کاهش میدهند و به شما اجازه میدهند در یک پیامک واحد، هم متن و هم لینک را بگنجانید بدون اینکه هزینهی ارسال دو برابر شود.
سخن نهایی
شناخت دقیق مفهوم تعداد کاراکتر پیامک یکی از اصول کلیدی در مدیریت هزینهها و بهینهسازی ارتباطات پیامکی است. اگر بدانیم چگونه سیستم پیامک هر کاراکتر را محاسبه میکند و چه عواملی باعث افزایش تعداد پیامک میشود، میتوانیم کمپینهای تبلیغاتی دقیقتر، اقتصادیتر و مؤثرتری اجرا کنیم.
بهینهسازی متن، استفادهی هوشمندانه از زبان فارسی یا لاتین، کوتاه کردن لینکها و بررسی شمارندهی پیامک در سامانه، همگی باعث میشوند هزینههای پیامکی در مقیاس وسیع بهشدت کاهش یابد.
در نهایت، درک جزئیات فنی ارسال پیامک، چیزی فراتر از دانستن تعداد کاراکتر است. این دانش به شما کمک میکند تا هم هزینه را مدیریت کنید، هم تجربهی کاربری مطلوبتری برای دریافتکنندگان پیامها فراهم آورید.
سوالات متداول
۱. چرا تعداد کاراکتر پیامک در سامانهها متفاوت نشان داده میشود؟
بهدلیل تفاوت در نوع کدینگ زبان است. برخی سامانهها بهصورت خودکار تشخیص میدهند پیام فارسی یا لاتین است و بر اساس آن تعداد کاراکتر را محاسبه میکنند.
۲. آیا استفاده از ایموجی در پیامک باعث افزایش تعداد پیامک میشود؟
بله، ایموجیها با کدینگ Unicode ارسال میشوند و میتوانند باعث شوند پیام به فرمت فارسی تغییر کند و ظرفیت هر بخش به ۷۰ کاراکتر کاهش یابد.
۳. آیا فاصلهها (space) هم بهعنوان کاراکتر حساب میشوند؟
بله، در محاسبهی تعداد کاراکتر پیامک هر فاصله، عدد یا علامت نقطه، یک کاراکتر مجزا محسوب میشود.
